روز ملی شعر و ادب ایران یا روز شعر و ادب  فارسی !

                     حسن راشدی ۲۷ شهریور ۱۳۹۶ 

روز ۲۷ شهریور سال ۱۳۶۷ ، روز خاموشی استاد شهریار، شهریار سخن آذربایجان است. شاعری که شعر ترکی " حیدر بابایه سلام " اش به نوشته بسیاری از مطبوعات (روزنامه " ایران " شنبه ۲۱شهریور ۱۳۸۳شماره ۲۹۰۹ به بیش از ۹۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است ، و از این منظر است که استاد شهریار شناخته شده ترین شاعر آذربایجانی در دنیا بخصوص در بین کشورهای ترک زبان است .
در سال ۱۳۸۱ به پیشنهاد نماینده آذربایجانی مجلس شورای اسلامی و تصویب شورای انقلاب فرهنگی، به پاس گرامیداشت یاد و خاطره استاد شهریار و تحکیم مودّت و دوستی بین اقشار مختلف جامعه، روز بیست و هفتم شهریور ماه، " روز ملّی شعر و ادب ایران " نامگذاری شد .
انتخاب چنین روزی به این نام هم بی دلیل نبود، چرا که اشعار فارسی شهریار چون، " علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را "، "آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا "، " ای وای مادرم "، " پیام به انیشتین "و دیگر اشعار استاد به عنوان شاعر معاصر، مشهور خاص و عامّ، و خود وی مورد احترام قریب باتفاق جامعه ایران با زبانها و فرهنگهای گوناگون بود .
این نامگذاری بجا، استاد شهریار را به سمبل دوستی و اخوت بین ملل و اقوام کشور بخصوص به عنوان نماد و نماینده بارز ادب و فرهنگ ترکی آذربایجانی و فارسی کشور که سخنگویان این دو زبان اکثریت جمعیت کشور را تشکیل میدادند تبدیل کرد.
از طرفی شهریار، با اشعار ترکی اش، بخصوص با منظومه " حیدر بابایه سلام " اش به محبوب ترین شاعر آذربایجانی و مشهورترین آن در جهان تبدیل شده بود که منظومه " حیدر بابا" به عنوان شاهکار ادبی کم نظیر ، توجه ادب دوستان دنیا را به خود جلب کرده و در اکثر دانشگاه های جهان از جمله دانشگاه " کلمبیا " در ایالات متحده آمریکا مورد بحث رساله دکترا قرار گرفته بود (روزنامه " ایران " شنبه 21 شهریور 1383 شماره ۲۹۰۹) .

این اتفاق خوب یعنی نامیدن روز 27 شهریور به نام " روز ملّی شعر و ادب ایران" با استقبال اکثریت جامعه چند زبانی و چند فرهنگی ایران مواجه گردید.
لاکن چند صباحی از این تصویب نگذشته بود که صداهای مخالف و آنهایی که ایران را مساوی فارس میدانستند بلند شد و زبان به اعتراض گشودند، چرا که شاعری که روز وفات او به عنوان " روز ملّی شعر و ادب ایران " نامیده شده بود شاعری بود که علاوه بر دیوان سه جلدی و قطورش که به زبان فارسی سروده بود و مشهورترین شاعر معاصر در بین اقشار مختلف جامعه ایران از فارس و غیر فارس بود، دیوان کوچکی هم داشت که به زبان مادری اش یعنی به زبان ترکی آذربایجانی که نزدیک به نصف جمعیت کشور به آن زبان صحبت میکردند سروده بود و اتفاقاً در بین این دیوان کوچکش هم منظومه حیدر بابایش جهانی شده بود، یعنی شهریار جهانی شده بود با حیدر بابایش !
گناه بزرگ شهریار هم همین بود؛ جهانی شدن شهریار با سروده غیر فارسی اش مورد خشم و غضب شوونیسم شده بود. از نظر شوونیسم کسی حق سرودن اشعار غیر فارسی در ایران ندارد؛ اگر هم اشعار غیر فارسی بسراید حقّ مشهور شدن در ایران و جهان ندارد؛ و شهریار هم دچار چنین خشمی شد !
اما مخالفان پرده دری و جسارت را به بینهایت رساندند و چیزهایی سخیف زیادی گفتند و حتی جسارت به خرج داده کاریکاتور استاد شهریار را کشیدند !!
اما کسانی در انتخاب این روز سخن از ترس از پان ترکیسم و قومیت گرایی می زدند ، که خود سخت گرفتار افکار پان فارسیستی نژادپرستانه و شوونیسم بودند؛ چه، همه امکانات کشور از آموزش ابتدایی تا دانشگاه، از رادیو – تلویزیون گرفته تا مطبوعات و سینما و تئاتر و غیره همه در اختیار زبان فارسی بود و بقیه زبانها با کثرت سخنگویان شان تقریباً هیچگونه حضوری در این رسانه ها در کشور نداشتند، پس اینها از کدام پان و از کدام قومیت گرایی سخن می گفتند ؛ اینها حتی کمترین حقوق مدنی هم به غیر فارس زبانان بخصوص ترکان قائل نبودند ، به قول معروف پیش میگرفتند تا پس نیفتند !
گویی در کشور فقط فارس زبانان صاحب کشورند و زبان فارسی هم مقدس و آسمانی است و بقیه مردم بیگانه و زبانشان هم لعنت شده و هیچگونه حقوق مدنی هم در این کشور ندارند و هر کسی هم در زبان دیگری جز فارسی اشعاری داشته باشد باید لعین باشد!
و در نهایت تمامیت خواهان افکار خودرا به کرسی نشاندند و " روز ملّی شعر و ادب ایران " را به " روز شعر و ادب فارسی " تبدیل کردند که مبادا غیر فارس زبانان ایران هم برای خود و زبان خود در ایران جایگاهی را تصور کنند !
و فقط یک سال در تقویم ها 27 شهریور « روز ملی شعر و ادب ایران » نام گرفت و از آن سال به بعد همه ساله در 27 شهریور افرادی در رادیو و تلویزیون ظاهر می شوند و از اشعار فارسی شهریار صحبت می کنند و تحلیل ها می دهند که انگار شهریار فقط به زبان فارسی شعر سروده است و شعر ترکی او به 90 زبان زنده دنیا ترجمه نشده است !