یئنی تحصیل ایلی  آمما آنا دیلده تحصیل یوخ !

                              حسن راشدی : مهر آیی‌نین بیرینجی گونو ۱۳۹۱

یئتمیش اوچ – دؤرد میلیون جمعیتی اولان بیر اؤلكه‌ده اوتوز اوچ – دؤرد میلیون  نفوسو اولوب لاكین اؤز دیلینده تحصیل آلما حاقّی اولمایان بیر میلّته اورك یاندیرماق یوخسا « سنین حاقّین بوندان آرتیق دئییل ! » دئمك‌می لازیمدیر ؟

دونیانین ان دالی قالمیش اؤلكه‌سی اولان افغانستاندادا «‌ بیر مملكت ده یالنیز بیر رسمی دیل اولار » تئوریسی چوخداندیر زیبیل قابینا تؤكولوب و بو اؤلكه‌ده ایكی سرتاسری دیل ( دری و پشتو ) رسمی دیل اولاراق افغانستانین بوتون مكتب – مدرسه و بیلیم یوردلاریندا ( دانیشگاهلاریندا ) تدریس اولدوقدان علاوه ، بو اوْلكه‌نین بوتون مطبوعات و رادیو – تلویزیونلاریندا هر ایكی دیلدن استفاده اولور .

     بنای پاسارگاد مقبره كوروش نیست !            

                                                               حسن راشدی :  ۲۰ آبان ۱۳۸۹

     چندی پیش در وبلاگی ‘ تصویر فردی به نمایش گذاشته شده بود كه برای اظهار بندگی به كوروش  سر سلسله هخامنشیان ‘  به پای مقبره ای كه به نام وی در پاسارگاد منسوب است ‘ افتاده و بر خاك آن سجده می كرد ! و این در حالی است  كه  بنایی كه به نام مقبره كوروش در پاسارگاد مشهور  است نمی تواند  قبر كوروش هخامنشی باشد !

     قبر كوروش كه گفته می شود در پاسارگاد است ، افسانه ای بیش نمی تواند باشد ؛ زیرا  آنچه كه امروز به قبر كوروش مشهور است  در كتابهای تاریخی حمداله مستوفی ‘ ابن بطوطه و دیگر سیاحان و مورخان قرون گذشته  و در میان مردم محل به " مقبره مادر سلیمان" مشهور بوده كه در دوره پهلوی اول آنرا به نام  "مقبره كوروش " به مردم معرفی كردند !

  پاسارگاد به چندین دلیل نمی تواند مقبره كوروش باشد كه به سه تا از آنها اشاره می شود  :

                      مصاحبه با دكترحسین محمدزاده صدیق

            درباره فرهنگنامه میرزا مهدی خان استرآبادی به نام «سنگلاخ»

       مصاحبه كننده: دكتر حسن ریاضی (ایلدیریم)

-آقای دكتر ، اخیراً اطلاع یافتیم كه شما پس از چاپ ترجمه‌ی فارسی كتاب دیوان لغات ترك، مشغول آماده‌سازی كتاب «سنگلاخ» برای انتشار هستید. از شما می‌خواهیم كه درباره‌ی این كتاب و نویسنده‌ی آن، اطلاعاتی در اختیار ما بگذارید.

-كتاب سنگلاخ، شاهكار لغت‌نویسی جهان اسلام و فرهنگ‌نامه‌ی شعری سده‌های میانه است. میرزا مهدی‌خان استرآبادی، این كتاب را براساس دوازده جلد اثرِ منظوم و نه جلد ‌اثر منثور از آثار امیر علیشیر نوایی (متوفی در ۹۰۶ هـ. ۱۵۰۰م.)در شكلی بسیار اعجاب‌آور نگاشته و آن را به سه بخش تقسیم كرده است:

                      قاراداع زلزله سینده كؤرپه لرینی الدن وئرن آنالاری خاطیرلاركن 

               اَن چتین دورومدا  آنا سئوگیسی        !     Ən çətin durumda ANA sevgisi    

                         

                                          چه غریبانه خاموش شدند !

                                                حسن راشدی : 25 مرداد 1391

در كشوری ثروتمند زندگی می كردند اما نصیبی از ثروت كشور نداشتند ؛ سرپناهشان جز خشت و گـِل نبود ،‌چه معصومانه خاموش شدند در میان این خشت و گِلها با مختصر خشم طبیعت !

گویی تلّی از خاك بود محل زندگیشان و خانه نبود ، " شبها تك چراغ خانه‌اشان هم از فقر خاموش بود ، با نور تلویزیون قدیمی شان، هم فیلم « چراغی كه به خانه رواست ... » را میدیدند و هم درون خانه گلی شان را از تاریكی می رهاندند !

ا

اگر تیر چراغ برق روستایشان و پشته یونجه‌های خشك شده‌اشان نبود حدس اینكه دو روز پیش انسانهای شریفی با زحمت شبانه روزی در این مكان زندگی می كردند مشكل بود ،جز تلّی از خاك چیزی دیده نمی شد و گاهی تعدادی آجرهای  از هم پاشیده از دیوار سست .

   دیدار با پدر جراحی قلب ایران و مدیر مجله «وارلیق» 

                                                     پروفسور جواد هیات

این روزها ما در روزگاری زندگی می‌كنیم كه صحبت از جراحی قلب و پیوند قلب كاملا عادی است و هر روز صدها جراحی مختلف اینچنینی انجام می‌شود؛ بدون اینكه كسی از این اعمال جراحی واهمه داشته باشد یا انجام آن‌ها را محال بداند…. 

شاید حدود ۵۰ سال پیش، انجام جراحی قلب یا پیوند كلیه یك رویا بوده و از آن به چیزی شبیه معجزه یاد می‌كردند. حتما برایتان جالب است كه بدانید اولین باری كه جراحی قلب در ایران انجام شد، تحت چه شرایطی و با چه امكاناتی بوده است؛ از طرفی لازم است بدانید پروفسور هیات كه اولین بار جراحی قلب باز و پیوند كلیه را در ایران انجام داد صاحب امتیاز و مدیر مجله تركی زبان " وارلیق " از سال ۱۳۵۸ تا حالا می باشد ، ایشان دارای تالیفات پر ارزش در زمینه زبان و ادبیات تركی است  و توركولوگ و شخصیت شناخته شده در كشورهای ترك زبان و جهان می باشد . دو سال پیش و در روزهای نزدیك به روز تولد و در آستانه ۸۵ سالگی ایشان ، مسئولین مجله سلامت مصاحبه ای در زمینه طبّ با ایشان آنجام داده اند كه مشروح این مصاحبه را می خوانید  : 

مروری بر زندگی و فعالیت ادبی - اجتماعی – سیاسی

                اسماعیل بگ قاسپیرالی نخستین اندیشمند ناسیونالیست جهان تورك

اسماعیل قاسپیرالی نخستین اندیشمند و متفكر ملی گرای جهان ترك می باشد كه شعار "  اتحاد در زبان ، اتحاد دراندیشه و اتحاد در عمل " را مطرح كرد وی از نخستین اندیشمندان ملی گرایی ترك می باشد كه تفكر اتحاد اقوام ترك زبان را مطرح نمود. وی كه در اواخر قرن هیجدهم میلادی چشم به جهان گشود از معدود نوابغ دوران خویش بود كه با تسلط وافر به تفكر و اندیشه ی در حال تكوین غرب ، سعی در بومی سازی آن در مشرق زمین نمود  و پیشتاز مباحث مربوط به ناسیونالیسم در دنیای شرق گردید.

نگاهی به زندگانی اسماعیل بگ قاسپیرالی:

اسماعیل قاسپیرالی در هشتم مارس ۱۸۵۱ میلادی در روستای "آوجی كؤی" در نزدیكی های "باغچه سرای" چشم به جهان گشود. پدر وی "مصطفی آغا" اهل روستای "قاسپیرا" واقع در قسمت ساحلی "كیریم" بود و مادرش نیز "سلطان خانم" منسوب به خانواده ای از اعیان "كیریم" بود. "مصطفی آغا" كه از افسران ارتش تزار بود در سال ۱۸۵۴ در اثنای جنگ "آكیار" در شهر "باغچه سرای" سكنی گزید و به مدت ده سال ساكن این شهر گشت.

                            فارس دیلی ان یوكسك مقام‌دا !!

                                         حسن راشدی : آذر  آیی ۱۳۶۷

    ( بو مقاله ایلك دفعه ۱۳۶۷ -جی ایل آذر آیی نین ۱۵ ینده تبریزده " فروغ آزادی " نشریه سینده چاپ اولموشدور )

پهلوی رژیمی دؤرونده ایران چرچیوه‌سینده  یاشایان غیر فارس میلّت لر مخصوصا توركلر  علیهینه آپاریلان غیر اینسانی عمل لری چوخلاری گؤرموش ، گؤرمه ینلر  وارسادا ائشیتمیشلر .

هله بو رژیمین عؤمرونون سون ایللرینده باصطلاح " وحدت ملّی" سیاستی نتیجه سینده آذربایجانلیلار ضدینه مختلیف یوللارلا آپاریلان غیر اینسانی و نژادپرستانه تبلیغاتا باخمایاراق رضاخان دؤرونده آذربایجانلیلارا قارشی گؤرولن ایشلر داها دهشتلی اولموشدور .

بو زاماندا آذربایجان والیسی و معارف رئیسی آدی ایله تهراندان آذربایجانا گونده ریلن مستوفی و محسنی كیمی آدامجیغازلارین آذربایجاندا آنا دیلیمیز علیهینه گؤردوكلری ایگرنج ایشلری هله ده اوركلرده بیر دایمی یارا كیمی قالیبدیر !

رضاخانین ضد بشری سیاستینی گوجلندیرمكده بعضی ساتقین شاعیر و یازیچیلاردا قلم چالمیش و اؤز اربابلاریندان انعاملار آلمیشلار !

                چشم انداز آتی ­ناسیونالیسم قومی در آذربایجان ایران  (5)  

سخنران: میرقاسم بنی­ هاشمی                                                    

آچیقلاما : ( توضیح اینكه این مقاله در فصلنامه "مطالعات راهبردی " كه نشریه وابسته به دولت است در تابستان ۱۳۸۱ منتشر شده و اصطلاحات استفاده شده در این مبحث از همان دید می باشد كه به همان شكل آورده شد، این مقاله در كتاب " تركان و بررسی تاریخ ……." تالیف  " حسن راشدی " آمده است ، با انتشار این مقاله ، شانزدهیمن قسمت ، آخرین و كلیه مطالب كتاب " تركان و بررسی تاریخ ، زبان و هویت آنها در ایران " بجز تصاویر و منابع مورد استفاده ، در سایت   http://yurddash.org/ منتشر شده است كه علاقمندان می توانند همه مطالب كتاب را به ترتیب ازشماره ۱ الی ۱۶ در قسمت " كیتابلار " این سایت مطالعه كنند و نسخه برداری و نشر آن  به صورت  كتاب و یا كتابچه های كوچك ،  جزوه های موضوعی  و انتشار آن در میان علاقمندان ( با ذكر منبع و نویسنده ) و یا به هر شكل دیگری چون تكثیر دیجیتالی و غیره كه خارج از اصول اخلاقی نباشد و كمكی به مطالعه كنندگان كند مجاز می باشد .) 

مقدمه:

عنوان بحث, «چشم­ انداز آتی ناسیونالیسم قومی در آذربایجان ایران» است كه در چهار بخش ارایه می­شود, در بخش اول به نكاتی مقدماتی و كلی اشاره می­شود. بخش دوم به رویكردهای نظری و عوامل مؤثر بر شكل­ گیری یا تشدید ناسیونالیسم قومی در جوامع چند قومی اختصاص دارد. در بخش سوم به بحث ایران و مسائل آذربایجان خواهیم پرداخت و چشم ­انداز ناسیونالیسم قومی در آذربایجان را در سه محور: ۱- ایدئولوژی یا اهداف جنبش قومی آذربایجان, ۲- پایگاه اجتماعی نیروهای فعال جنبش قومی, ۳- رفتارشناسی نخبگان و تودة اجتماعی, مورد بررسی قرار خواهیم داد و در بخش آخر نیز نتیجه­ گیری كوتاهی را ارایه خواهیم كرد.

در اینجا لازم است به چند نكته ضروری اشاره كنم: نكته اول اینكه امكان ارایه چشم­ اندازی نزدیك به واقعیت از آینده و روند ناسیونالیسم قومی در هر جامعه چند قومی خصوصاً ایران نیاز به یكسری تأملات و بررسی­های مرتبط با حوزه­ های مختلف تحقیقاتی دارد؛ چرا كه ناسیونالیسم, قومیت و قوم­گرایی, یك پدیده یا حوزه­ای بین رشته ­ای است كه برای بررسی عوامل مؤثر در شكل­گیری و یا تشدید آن باید از علوم مختلف همچون جامعه­ شناسی سیاسی, جامعه­ شناسی, روابط بین­ الملل, سیاست مقایسه­ ای, روانشناسی اجتماعی, حقوق اساسی, اقتصاد سیاسی, حقوق بین­ الملل و حتی رشته­ های دیگری مثل مردم­ شناسی بهره گرفت.