بیز ده  واریق!

                                                         حسن راشدی

 

ایران کثیرالملّه بیر اؤلکه‌دیر؛ بو اؤلکه‌ده مختلیف دیل‌لرده، او جمله‌دن تورک، فارس، تورکمن، عرب، لُر، بلوچ، کورد، مازنی (مازندرانی) ، گیلک و باشقاب دیللرده دانیشیلیر[1]، لاکین آذربایجان تورکجه‌سی ایله فارس (دری) دیلی بو اؤلکه‌ده ان چوخ دانیشیلان و نفوس باخیمیندان ان چوخ جمعیّتی اولان ایکی دیل‌دیر.

1390 – جی هجری گونش ایلی و ان سوْن اؤلکه نفوس ساییمی اساسیندا ایرانین 669/149/75 میلیون نفر جمعیتی واردیر.[2] بو جمعیّتین یـوزده قیرخا (40٪) یاخین و یا 30 میلیون حـدودوندا دانیشانلاری تورکـجه دانیشیرلار.[3]

طبیعی دیرکی، بو 30 میلیون تورکجه دانیشان اینسانلارین، ایران داخلینده جمعیّتلری چوخلوغو اساسیندا و فارس اؤلکه داشلاری قَدَری، اؤلکه‌نین بوتون مادی و معنوی امکانلاریندان فایدالانماغا، اؤزللیکله آنا دیلده یعنی آذربایجان تورکجه‌سینده تحصیل آلماغا حق‌لری وار.

      ایراندا تورک دیلی‌نین یاییم دایره‌سی 

                                                 حسن راشدی 20 بهمن 1394

آچیقلاما : بو مقاله ایلک دفعه یئنی" وارلیق " درگیسی‌نین ایکینجی نومره‌سینده ( پاییز 1394) چاپ اولموشدور

ایران  کثیرالمله بیر اؤلکه اولاراق بورادا یاشایان اینسانلار چئشیتلی دیل و لهجه‍ لرده دانیشیرلار ؛ لاکین بو اؤلکه‌ده ان چوخ دانیشیلان دیل تورکجه ایله فارسجادیر . 

فارس دیلی ایرانین رسمی ، دولتی و تحصیل دیلی اولدوقدا بو دیلین استفاده دایره‌سی گونوگوندن گئنیشلنمکده و فارس اولمایان باشقا دیللرین دانیشیلما و استفاده مئیدانی هرگون او بیریسی گونه نسبت دارالماقدادیر .

کئچمیشده دیل یالنیز ارتباط واسطه‌سی کیمی اولسادا میلادی 19 جو  یوز ایللیگین سونلاری و 20 جی یوز ایللگین اوللریندن دیل و اونون کئچمیش و معاصیر ادبیات و مدنیّتی او دیلده دانیشان میلّتین هویتی و کیملیگی کیمی اؤزنو گؤسترمیشدیر .

   تُرک تحقیر شده یا تُرک سرفراز تاریخ ! (1)

                                            حسن راشدی : اول بهمن 1394

از زمان به حاکمیت رسیدن رضاخان که با کودتای نظامی صورت گرفت و عملا به حکومت قاجاریان پایان داده شد ، تبلیغ بر علیه ترک و ترکان شروع و هر سال شدت بیشتری گرفت ؛ در اصل با سقوط دولت قاجار به حاکمیت مستمر و هزار ساله ترکان بر ایران خاتمه داده شد .

سقوط دولت قاجار به دست قزاق بیسوادی که از تیمارگری اسب به رضاخان میرپنج تبدیل شده بود  و اکنون سودای حکمرانی بر کل ایران را داشت باید به شکلی افکار عمومی جامعه آنروز را هم قانع میکرد . طبیعی است برای نیل به این هدف در درجه اول نالایق نشان  دادن سلطان ساقط شده و دیگر اعضاء خاندان قاجار باید مقدمه ای باشد برای تغییر حکومت ؛ در مرحله بعد تغییر حافظه تاریخی مردم از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا مردم ایران چه تُرک و فارس و دیگر میلیّتها حاکمیت قدرتمند و هزار ساله ترکان بر ایران را در حافظه تاریخی خود داشتند و اگر سلطان و حاکمی هم در اداره کشور نالایق و ضعیف بود فرد دیگری از همان خاندان و سلاله ترُک اداره کشور را بر دست میگرفت و این تسلسل حاکمیت در طول 1000 سال از زمان سلاطین غزنوی، سلجوقی، خوارزمشاهی گرفته تا صفوی ، افشار و قاجار ادامه داشت .

                           

                        

                           در مبارزه مدنی و ملّی نه افراط و نه تفریط

                                 حسن راشدی : اول آذرماه 1394

 

برنامه اجرا  شده "فیتیله" در روز جمعه 15 آبان 1394 برعکس عده ای که می گفتند اشتباه ناخواسته بود ؛ به نظر من " اشتباه کاملا خواسته " بود!

 چرا که در برنامه فیتیله یاد شده یک کلمه و یا واژه ای به صورت اشتباهی از دهن بازیگران خارج نشده بود که گفته شود از دهن بازیگر کلمه ای غیر متعارف خارج شده و چون برنامه هم زنده اجرا می شد قابل کنترل نبوده است .

سناریو " فیتیله " قبلا نوشته شده و بررسی شده بود و طبعا هدف از بازی و تاثیر گذاری آن از نظر روانی بر روی کودکان  هم بررسی شده و برای اجرای آن ساعتها تمرین شده و در نهایت به اجرا رفته بود!

  

      

       دوگانه های روحانی…؛ این بار دوگانه پاریس و آذربایجان

                      اصغر زارع کهنمویی – روزنامه نگار و فعال فرهنگی                  

اما چرا رییس جمهورمان، کشته شدن مردم در آن سوی دریای مدیترانه را می بیند و به حق و سریع، واکنش نشان می دهد اما به خرد شدن روح هزاران هموطن آذربایجانی وترک خود بی اعتنایی می کند. البته حجم فاجعه پاریس به لحاظ فیزیکی قابل قیاس با حجم اهانت ها به هموطنان ترک نیست اما نباید حجم معنوی غمبادی که در جان و دل آذربایجانی ها ایجاد شده، نادیده گرفت

۱. اخبار پاریس دل آدمی را کباب می کند. قصابانی به نام دین، غیرنظامیان بی پناه را به گلوله می بندند و هیچ نمی دانند که بخش از آنان با دخالت های غرب و بخصوص فرانسه در سوریه و خاورمیانه مخالفند. استادی عزیز می گوید، فقهای داعش کار عزراییل را راحت کرده اند. بله آنچه از آستین شما تئوریسین های داعشیسم بیرون می آید، جز قتل و غارت چیزی دیگری نبوده و نخواهد بود.

 

                    " فتیله"عریان‌ترین برنامه  نژادپرستانه!                                                       

  برنامه " فتیله" روز جمعه ۱۵ آبان ۹۴ عریان‌ترین برنامه با تفکر نژادپرستانه از این نوع بود.

 آنچه در روز جمعه و در برنامه فتیله از تلویزیون نمایش داده شد، آشکارترین و عریان‌ترین برنامه نژادپرستانه‌ای است که تا به حال از این رسانه نمایش داده شده است!

 این برنامه حتی از آنچه در 22 اردیبهشت سال 1385 در ویژه‌نامه روزنامه دولتی " ایران " در صفحه کودک و نوجوان  به نام " چه کنیم که سوسکها سوسکمان نکنند " به رشته تحریر درآمده بود هم وقیحانه‌تر بود. اگر در آن زمان ویژه‌نامه روزنامه " ایران " را هزاران نفر می خواندند ، برنامه فتیله با این وقاحتش از رسانه‌ای پخش شد که میلیونها نفر آنرا می دیدند!

شرم آورتر از آن بیانیه ای است که توسط تهیه کننده برنامه فتیله آقای علیرضا آقایی صادر شده است ؛ در این بیانیه بجای اعتراف به توهینی که به ملّت ترک و میلیونها انسان شده است و عذرخواهی صمیمانه ، آمده است :

" ... مفهوم نمایش مورد اشاره در زمینه استفاده مسواک بوده ... و این به معنای جسارت به قوم و لهجه خاص نمی باشد ."

تهیه کننده برنامه اگر استفاده از فرچه توالت به جای مسواک را توهین نمی داند لابد در قاموس ایشان اهانت و توهین مفهوم و معنایی دارد که هنوز وارد لغتنامه‌ها و فرهنگهای زبان فارسی نشده است !

آنچه به نام برنامه " فتیله " و در روز جمعه 15 آبان ماه 1394 از تلویزیون نمایش داده شد نمایش افکار نژادپرستانه در عریان‌ترین و وقیحانه‌ترین شکل آن است که به عنوان نویسنده آذربایجانی آنرا به شدت محکوم می کنم .

                                           حسن راشدی    17 آبان 1394

                    حقوق فرهنگی - مدنی ترکان و دیگر ملیتها در ایران 

                                    حسن راشدی 1/شهریور / 1394

بعد از پایان جنگ ایران و عراق و باز گشت آرامش به کشور ، روشنفکران ، تحصیلکرده ها و  دانشجویان جوامع غیر فارس ایران برای دستیابی به حقوق فرهنگی خویش و داشتن حق تحصیل  به زبان خود فعالیتهای چشمگیری را شروع کردند .

از بین ملیتهای غیر فارس ایران ، تُرکها ، عربها ، ترکمنها ،کردها ، و بلوچها بیشترین تحرکات را جهت دسترسی به این حقوق از خود نشان داده و می دهند . از آنجائیکه ترکهای ایران بیشترین جمعیت غیر فارس را تشکیل داده و تقریبا در اغلب اقشار جامعه کشور حضور فعال دارند و حرکت اعتراضی آنها به توهین روزنامه دولتی " ایران " در سال ۱۳۸۵ ابعاد گسترده ای را داشت بیشتر مورد توجه قرار می گیرند .

                                     به یاد گرامیداشت " مراسم تولد بابک خرمدین "

                                               دومین پنجشنیه و جمعه تیر ماه

                                                                   حسن راشدی 20 تیر 1394

با گذشت سالهای متمادی از پیروزی انقلاب اسلامی, اجرای اصول 15 و 19 قانون اساسی با بی­‌توجهی روبرو شده بود تا اینکه حرکتی خودجوش و بر خاسته از میان طبقات مختلف مردم آذربایجان پدید آمد که پیش قراولان آن, نویسندگان, شعرا, محققین, ادیبان, روشنفکران, بخصوص دانشجویان بودند. اینان معتقد به وحدت واقعی و از دل برآمده مردم ایران با اجرای این اصول و در چارچوب قانون اساسی و دور از جار و جنجال بودند و اعتراض به انحصار طلبی و فزون خواهی عده‌­ای داشتند که همة امکانات مادی و معنوی کشور را برای یک قوم و یک زبان و یک فرهنگ می­خواستند. آنها برای رساندن پیام مردم خویش به گوش مسئولین کشوری که بعضی از آنها می­گفتند: " ما حاضریم به زبان ترکی در مدارس و دانشگاهها تدریس شود ولی کسی از آن استقبال نمی­کند"[1] اجتماع در روز تولد بابک خرمدین, در دومین جمعه تیرماه را روز مناسبی برای نشان دادن ارادة ملّی مردم آذربایجان در مورد خواسته‌­های بحق و قانونی تشخیص دادند و از سال ۱۳۷۹ , صدها هزار نفر از اقشار مختلف مردم در پای قلعه بابک واقع در نزدیکی "کلیبر" در آذربایجان شرقی گردآمده و با اجتماع عظیم خود علاوه بر اجرای برنامه‌­های فرهنگی و هنری, خواستار به اجرا در آمدن اصول ۱۵, ۱۹ و ۴۸ قانون اساسی شدند.

                                                  " میلّی اویانیش گونو "

                                               و یا بابک قالاسی مراسیمی !

                                                                  حسن راشدی : 9/تیر / 1394

آذربایجانین و یا داها دوغروسو ایران تورکلری‌نین  " میلّی اویانیش گونو "  و یا " بابکین دوغوم گونو " گلیب چاتیب . بابک قالاسی مراسمی‌نین ایلک دفعه نئجه باشلانماسی ایله ایشیمیز یوخ؛ بو ساحه‌ده چئشیتلی روایتلر وار ؛ آمما بو مراسیم ایلک دفعه ۱۳۷۹ جو هجری گونش ایلی تیر آیی‌نین ۹- ۱۰ و پنجشنبه - جمعه گونلرینده توپلوم حالدا و او زامانین یازدیغی نشریه‌لره استناد ائده رک  ۹۰ الی ۲۰۰ مین نفر آراسیندا شرکت ائدنلر طرفیندن شرقی آذربایجان اوستانی ، اهر شهری و کلئیبر قصبه‌سی‌نین گون باتانیندا یئرله‌شن " بابک قالاسی " ندا باش توتدو .

بو توپلانتی‌نین سسی او قَدَر گوجلو ایدی کی ، تبریز رادیوسو و حتی تهرانین اطلاعات گونده‌لیگی بو حاقدا خبرلر یایدیلار . او ایلدن سونرا تیر آیی‌نین ایکینجی پنجشنبه جمعه سی دائمی اولاراق " بابک  قالاسی مراسیمی " اعلان اولدو.

                        

 

                              تجلی عظمت تاریخی و غنای فرهنگی آذربایجان                  

                                              در بازیهای المپیک اروپایی

 

                                                                             [گزارش TRT]    

شب گذشته [ ۲۲ خرداد ۱۳۹۴ برابر با ۱۲ ژوئن ۲۰۱۵]  اولین دوره بازی های المپیک اروپایی ۲۰۱۵ با برگزاری مراسم افتتاحیه به طور رسمی در باکو پایتخت آذربایجان آغاز شد

مراسم افتتاحیه این بازی ها با حضور بیش از ۶۰ تیم اروپایی در استادیوم بسیار زیبای باکو و در برابر چشمان ۷۰ هزار تماشاچی برگزار شد. در این مراسم رهبران و مقامات عالی رتبه بیش از ۴۰ کشور و از جمله رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به همراه همسرش خانم امینه اردوغان حضور داشتند.

                                               

                                       در مدارس و دانشگاهها   

                   بجای فارسی و ترکی ، به انگلیسی تحصیل کنیم !   

                                            حسن راشدی  

بعضی از همکشوریهای فارس زبان  که می خواهند ژست دموکرات بودن بر خود بگیرند ، در برابر خواست منطقی و حقوق اولیه و ابتدایی ترکها در کشور در مورد تحصیل به زبان ترکی در مدارس و دانشگاهها می گویند :

چرا شما مسئله زبان را اینقدر بزرگ می کنید ، دنیای مدرن امروز دنیای اطلاعات است و دنیا به دهکده جهانی تبدیل شده است و زبان انگلیسی در حال تبدیل شدن به زبان همگانی و کل مردم دنیاست ، لذا نه تنها مطرح کردن تحصیل و تدریس به زبان ترکی در ایران برگشت به عقب است ، حتی طولی نخواهد کشید که زبان فارسی هم  جای خودرا به انگلیسی در کشور خواهد داد .

البته ما هم از گفته های افرادی که چنین ژست دموکراتیک بر خود می گیرند استقبال کرده می گوئیم :

                                

  ۱۸۱۱ دانشجو از دانشگاههای آذربایجان در نامه ای به روحانی خواستار رسمیت زبان ترکی شدند

۱۸۱۱ نفر از دانشجویان دانشگاه‌های شهرهای اورمیه، زنجان، کلیبر، دانشگاه سراسری تبریز، دانشگاه سراسری مراغه و دانشگاه آزاد اسلامی مشکین‌شهر با امضای طوماری از روحانی رئیس جمهور  خواستار رسمیت زبان ترکی، تحصیل به زبان مادری، تاسیس فرهنگستان زبان ترکی و انجام اقدامات لازم برای احقاق حقوق اقلیتها در ایران شده اند.
متن نامه مذکور از این قرار است:
بسمه تعالی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران، دکتر حسن روحانی
با سلام و احترام؛
اکنون که نزدیک به دو سال از کسب رای اعتماد شما و استقرار دولت تدبیر و امید می گذرد، بر خود وظیفه می دانیم ضمن ابراز نگرانی خود از روند عملکرد دولت جنابعالی در تحقق بخشیدن به وعده های انتخاباتی، جهت پیشبرد بهتر آن نکاتی چند را یادآور شویم. باشد که با ایجاد فضای گفتگو و تعامل سازنده زمینه های مناسب جهت اقدامات موثر فراهم گردد. 

پیام مدیر کل یونسکو به مناسبت روز جهانی زبان مادری

            اکنون 14 سال است که یونسکو و سازمانهای همکار، روز جهانی زبان مادری را جشن میگیریم. ما فعالیتها، کنفرانسها، کنسرتها و سمینارها در سراسر جهان در مورد اهمیت تنوع زبانی و چندزبانگی را سازماندهی کرده ایم .

            حفاظت و حمایت از زبان مادری کلید ورود به شهروندی جهانی و درک معتبر متقابل است. درک و صحبت کردن بیش از یک زبان منجر به درک بیشتری از ثروت تعامل فرهنگی در جهان ما میشود. شناخت زبان های محلی افراد بیشتری را قادر میسازد تا صدایشان شنیده شود و در سرنوشت جمعی خود به عنوان یک واحد فعال شرکت داشته باشند. به این علت تلاش یونسکو برای ترویج همزیستی وهماهنگی برای 7000 زبانی است که توسط بشریت صحبت میشود.

              به مناسبت " روز جهانی زبان مادری "

                                          حسن راشدی : ۳۰ بهمن ماه ۱۳۹۳  

روز  ۲۱فوریه از طرف سازمان یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نامگذاری شده‌است. نامگذاری این روز در کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۹ به منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی و جهت جلوگیری از مرگ زبانها انجام گرفته است .

این تصمیم برای جلوگیری از میان رفتن زبانها و فرهنگهایی که هر کدام از آنها هویت و سند موجودیت ملل و اقوامی است که به آن زبان صحبت می کنند که بر اثر حاکمیت مطلق یک زبان به عنوان زبان رسمی و دولتی در کشورهائیکه دارای تنوع زبانی و فرهنگی هستند ولی تنها یک زبان به عنوان زبان تحصیل و زبانی که از مرحله ابتدایی گرفته تا پایان دانشگاه ه و در کلیه مراحل زندگی بکار گرفته می شود و در مقابل از تحصیل و تدریس دیگر زبانها و توسعه آنها به شکلهای مختلف جلوگیری می گردد گرفته شد.

                                                                                                         

      دوغما دیلیمیز و وجدان بورجوموز    
   

          حسن راشدی : 20 خرداد 1389               

 هر بیر ملّتین دیلی او ملّتین وارلیق و موجودیت سندی‌دیر. دیل دئدیکده یالنیز بو گونکو گونئی آذربایجانین رادیو- تلویزیون مرکزلرینده دانیشیلان اوزدن ایراق تورکجه یوخ، دیلیمیزین قایدا قانونونا اویغون اصیل و دوزگون تورکجه میزدن سؤز گئدیر.

بعضی‌لری دیلدن پاسدارلیق ائتمک ("فارسی را پاس بداریم ") و دیلین یابانجی سؤز و کلمه‌لردن قورونماسینی آنجاق فارس دیلینه لازم و واجیب گؤرور و بو نُسخه‌‌نی باشقا دیللره یازماغی مصلحت گؤرمورلر!